Maya Angelou đã từng nói: “Viết sách là cách để bạn để lại dấu ấn trong cuộc đời. Đó là một việc làm ý nghĩa, giúp bạn truyền tải thông điệp và truyền cảm hứng cho người đọc.”
Đúng vậy, viết sách là một cách ý nghĩa để bạn để lại di sản cho đời và là một cách chia sẻ giá trị tri thức của chính mình đến với nhân loại.
Mình là người yêu sách, thích sách, nhờ sách mà sống tốt hơn, sống có giá trị hơn, cũng nhờ sách mà trưởng thành, có được điều mình muốn trong đời. Những lúc ngồi đọc các tác phẩm hay mình lại ao ước về cuốn sách đầu tay cho bản thân. Mình mong trước năm 30 tuổi mình xuất bản được cuốn sách đầu tiên để ghi dấu ấn cuộc đời.
Và cuối cùng, mình đã đạt được ước nguyện này khi cuốn sách đầu tay Rạng danh tài trí Việt năm châu được xuất bản vào năm 2019, thời điểm mình chưa qua cột mốc 30. Hành trình tự xuất bản sách của mình trải qua rất nhiều cảm xúc, nhiều khó khăn, nhiều bài học nhưng cũng nhiều khoảnh khắc không thể nào quên.
Trong bài viết này mình chia sẻ đến bạn hành trình này một cách trọn vẹn để bạn có thể hình dung được các công đoạn tự xuất bản bao gồm những gì, cần chuẩn bị ra sao nhé!
Nội Dung
- Chọn đề tài để tự xuất bản sách
- Giúp bạn trở thành cây viết chuyên nghiệp. Kiếm tiền bằng nghề viết. Giới thiệu tới bạn thông tin khóa học của mình nhé.
- Viết bản thảo sách
- Biên tập bản thảo
- Tìm nhà xuất bản để tự xuất bản sách
- Thiết kế bìa, dàn trang trước khi tự xuất bản sách
- In ấn và phát hành tác phẩm tự xuất bản
Chọn đề tài để tự xuất bản sách
Khi lựa chọn hành trình tự xuất bản sách là lúc bạn tự mình lên ý tưởng đề tài, tự lập dàn ý, tự viết, tự biên tập, thiết kế, dàn trang,… Sau đó là đến công đoạn tự xin giấy phép, quyết định in ấn, phân phối, phát hành sách.
Viết sách đầu tay có thể là một trong những thử thách đáng kinh ngạc và đầy khó khăn trong cuộc đời của bất kỳ tác giả nào. Từ việc chọn đề tài đến viết bản thảo, chỉnh sửa và xuất bản, mỗi bước đều đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực và tâm huyết mới tạo nên kết quả tốt.
Điều cần làm trước tiên là chọn đề tài để viết sách.
Trước khi bắt đầu viết, bạn cần phải chọn một đề tài phù hợp với mình. Điều này đòi hỏi bạn phải có sự quan tâm và hiểu biết về chủ đề đó. Đây là bước quan trọng nhất trong quá trình viết sách, vì nếu bạn không có hứng thú với chủ đề của mình, việc hoàn thành cuốn sách sẽ rất khó khăn.
Mình có thế mạnh về phỏng vấn nhân vật, lại phụ trách chính trang tin chính thức của Hội Thanh niên Sinh viên Việt Nam tại Hoa Kỳ nên có sự kết nối với nhiều gương mặt xuất sắc. Mình vẫn chưa nhận ra được điều này cho đến khi chị biên tập ở Nhà xuất bản Phụ nữ đề xuất với mình rằng có thể viết cuốn sách về các gương mặt Việt thành công tại quốc tế.
Giúp bạn trở thành cây viết chuyên nghiệp. Kiếm tiền bằng nghề viết. Giới thiệu tới bạn thông tin khóa học của mình nhé.
TÌM HIỂU THÊMNguyên văn chị ấy đề xuất mình còn lưu lại trong email thế này:
“Em ơi, nếu em yêu thích việc viết sách, chị nghĩ em có thể là người dịch sách, tìm kiếm giới thiệu sách mua bản quyền. Em có ngoại ngữ tiếng Anh tốt đúng không? Chị quan tâm đến những sách hướng dẫn kỹ năng – Sách dạy phụ nữ nuôi con, phụ nữ làm kinh tế, lãnh đạo…
Em có thể tìm hiểu sách nước ngoài và giới thiệu để nxb mua bản quyền và dịch sách. Chị nghĩ tích lũy dần thì sau đó em viết sách sẽ tốt hơn.
Em cũng theo dõi và viết bài về du học đúng không? Em có thể viết sách về những người Việt thành công ở nước ngoài.
Đấy là email từ người có chuyên môn trong giới làm sách, cũng nhìn nhận được việc thị trường cần gì để đề xuất với mình.
Về người Việt thành công ở nước ngoài thì tiêu chí quan trọng nhất nhân vật đó phải là người nổi bật có đóng góp và ảnh hưởng đến cộng đồng người Việt ở nước ngoài cũng như người bản địa. Sức ảnh hưởng, nổi bật càng nhiều người biết càng tốt. Cuốn sách khoảng 200tr khổ 14×20,5cm nên căn cứ mỗi người 5-8 trang thì khoảng 20-25 nhân vật thì cũng đã đầy đặn. Cơ bản nhất thì những nhân vật đó phải là niềm tự hào, có sức ảnh hưởng và tạo động lực cũng như đem lại bài học thành công cho bạn trẻ.”
Và thế là mình lên ngay dàn ý cho cuốn sách đầu tay với nội dung ý tưởng này.
Nếu bạn vẫn còn đang loay hoay chưa biết nên bắt đầu viết sách đầu tay của mình với chủ đề gì, bạn có thể tham khảo bài viết LÀM THẾ NÀO ĐỂ VIẾT ĐƯỢC CUỐN SÁCH ĐẦU TAY.
Viết bản thảo sách
Mình mất đúng 2 tháng để hoàn thành bản thảo với 10 nhân vật trong sách Rạng danh tài trí Việt năm châu, còn 11 nhân vật còn lại là của bạn đồng tác giả với mình – Lệ Thu.
Thời gian đó mình quyết định về quê, không liên lạc với ai để tập trung tối đa thời gian cho bản thảo, để hoàn thành mục tiêu đề ra. Mình bắt đầu lên outline cho bản thảo và phân chia thời gian cho từng hạng mục bài viết.
Mình có 10 nhân vật, mỗi nhân vật sẽ viết khoảng 5000 từ, vậy tổng số từ mình cần hoàn thiện là 50.000 từ. Chia thời gian cho từng ngày, mình cần hoàn thiện khoảng 800 – 1000 từ. Và sau 2 tháng mình đã hoàn thiện được bản thảo đầu tiên trước khi biên tập, chỉnh sửa ở bước tiếp theo.
Mình đã chia công việc cụ thể ở bảng bên dưới, bạn tham khảo thêm nhé:
| Tên nhân vật | Lịch hẹn phỏng vấn/Gửi Email | Thời gian hoàn thành bài viết | Thời gian chỉnh sửa | Xác nhận nội dung với tác giả |
| Nhân vật 1 | 19.00 – Ngày 15.2 | 17.2 | 18.2 | 20.2 |
| Nhân vật 2 | 9.00 – Ngày 15.2 | 21.2 | 22.2 | 25.2 |
| Nhân vật 3 | 14.00 – Ngày 15.2 | 27.2 | 2.3 | 5.3 |
| Nhân vật 4 | 20:00 – Ngày 16.2 | 7.3 | 8.3 | 10.3 |
| Nhân vật 5 | 10:00 – Ngày 16.2 | 15.3 | 17.3 | 22.3 |
| Nhân vật 6 | 15:00 – Ngày 16.2 | 25.3 | 27.3 | 2.4 |
| Nhân vật 7 | 8:00 – Ngày 17.2 | 3.4 | 5.4 | 7.4 |
| Nhân vật 8 | 13:00 – Ngày 17.2 | 8.4 | 9.4 | 10.4 |
| Nhân vật 9 | 19:00 Ngày 17.2 | 11.4 | 12.4 | 13.4 |
| Nhân vật 10 | 8:00 Ngày 18.2 | 14.4 | 15.4 | 17.4 |
Nếu bạn đang viết bản thảo, bạn cần dành thời gian tập trung và lên một lịch cố định nào đó trong ngày để ngồi vào bàn mà viết. Tốt nhất là bạn nên viết ở trong không gian yên tĩnh, quán cafe vắng người, phòng làm việc yên tĩnh, hoặc ở miền quê là những nơi phù hợp để người viết có ý tưởng lẫn sự tập trung cần thiết.
Mình thường dành thời gian lúc 6:00 sáng để viết hoặc tối lúc 8:00, vì đây là thời gian mình tỉnh táo, thoải mái nhất cho quá trình sáng tác.
Mình sẽ tắt tất cả trình duyệt trên máy, chỉ để mỗi Google Doc và một cuốn sổ để viết. Mình cũng để điện thoại ở xa khỏi tầm nhìn và bắt đầu bấm thời gian trước khi bắt đầu. Việc này giúp mình có sự tập trung và nâng cao được hiệu suất viết lách tối đa.
Bạn cũng cần tính toán số từ bạn cần phải viết cho một cuốn sách là bao nhiêu. Thông thường một cuốn sách phổ biến rơi vào khoảng 200 trang cho khổ 14,5cmx20,5cm, số từ cho thông số này khoảng 50.000 từ. Bạn cần viết 1000 từ/ngày để sau gần 2 tháng, bạn đã hoàn thành được bản thảo.
Biên tập bản thảo
Sau khi bản thảo đầu tiên hoàn thiện, công đoạn tiếp theo mình cần làm trong quá trình tự xuất bản sách là biên tập. Vì mình có bạn đồng tác giả nên hai đứa biên tập chéo cho nhau để phát hiện lỗi sai, chỉnh sửa cho các phần được hoàn thiện nhất.
Quá trình biên tập sẽ mất thêm thời gian từ 2 – 3 tuần để đọc, thẩm định và đề xuất chỉnh sửa. Các đơn vị làm sách dịch vụ cho bạn cũng sẽ có thời gian như thế để giúp bạn làm khâu biên tập cho hoàn chỉnh trước khi đi tới các bước tiếp theo.
Tìm nhà xuất bản để tự xuất bản sách
Nếu tìm trên Google bạn sẽ thấy Việt Nam có 57 nhà xuất bản để hoạt động về cấp phép cho tác giả. Việc tìm kiếm đơn vị nào phù hợp với đề tài bạn viết cũng cần được xem xét. Nếu bạn viết về đề tài tôn giáo bạn cần được cấp phép bởi NXB Tôn giáo, nếu bạn viết về đề tài chuyên ngành Y tế bạn cần NXB Y Học cấp phép,…Còn nếu bạn viết các đề tài chung chung liên quan đến tâm lý, cuộc sống, kỹ năng,… bạn có thể xem xét vài NXB uy tín tại Việt Nam để cấp phép như NXB Thế Giới, NXB Trẻ, NXB Phụ Nữ, NXB Thanh Niên,…
Cuốn sách Rạng danh tài trí Việt năm châu của mình được NXB Thế giới cấp phép. Mình rất thích phong cách làm việc của NXB này vì sự chuyên nghiệp, tận tình và chu đáo của người phụ trách cuốn sách của mình.
Từ năm 2019 đến nay, số sách mình hỗ trợ cho các tác giả là doanh nhân, chuyên gia trong nhiều lĩnh vực ở nước ngoài lẫn Việt Nam đã được hơn 30 cuốn. Mình có hợp tác với nhiều NXB nhưng Thế Giới vẫn là nơi mình yêu thích và muốn làm việc nhiều nhất. Đây cũng là một trong những NXB lớn và có uy tín của Việt Nam.
Thiết kế bìa, dàn trang trước khi tự xuất bản sách
Vì lựa chọn con đường tự xuất bản sách đầu tay nên mình cần tìm người phụ trách giúp mình khâu sản xuất này. Thật may mắn vì mình có những người bạn tốt đang hoạt động trong lĩnh vực thiết kế sáng tạo. Mình chọn người bạn từng là đồng nghiệp của mình để thiết kế bìa, lúc cô ấy thiết kế cho mình khi đang học Thạc sĩ tại Anh. Và người dàn trang giúp mình là cô bạn thân đang làm thiết kế UX/UI tại Microsoft – Mỹ. Cả hai đều giúp mình tận tình để cho ra tác phẩm đúng ý, hoàn hảo nhất có thể.
Lần đầu tiên tham gia vào hoạt động xuất bản sách, mình cũng phải loay hoay rất nhiều, cũng gặp nhiều lỗi sai, cũng mất thời gian cho nhiều sai lầm và thiếu sót. Kết quả là sau hơn 10 tháng, mình mới có trong tay bản thảo đã thiết kế, dàn trang chỉn chu để đi đến công đoạn kế tiếp – IN ẤN và PHÁT HÀNH.
In ấn và phát hành tác phẩm tự xuất bản
Sau khi hoàn thiện công đoạn thiết kế, mình có thể đi in thử để kiểm tra lỗi Morat (chính tả, đánh máy…) cũng như để gửi cho NXB Thế giới đọc và biên tập lần cuối trước khi cấp phép in ấn.
Họ mất tầm 1 tháng để đọc, duyệt nội dung, yêu cầu chỉnh sửa trước khi cấp giấy phép cho mình tiếp tục bước in ấn. Lúc đầu chưa quen nên họ làm lâu, còn giờ khi mình lập ra DIMI Book – chuyên làm dịch vụ xuất bản sách trọn gói cho tác giả, doanh nghiệp, thì công đoạn này được rút ngắn xuống rất nhiều. Chỉ cần 1 tuần là có thể cấp phép, in ấn thêm 15 ngày, và thế là một cuốn sách có thể ra đời nhanh nhất khoảng 2 tháng.
Việc chọn nhà in khi mới bắt đầu mà không được sự tư vấn, trợ giúp của ai cũng khiến mình chấp nhận rủi ro trong quá trình in. Dù nhà in lớn đều có thể in được sách nhưng để ra thành phẩm ưng ý, không mắc lỗi về màu sắc, chất liệu giấy, gia công thành phẩm cũng cần nhiều thời gian làm việc cùng nhau. Mình đã nhận một lô hàng sách với 100% sản phẩm bị lỗi từ nhà in. Điều này khiến mình rất sốc và cũng không biết giải quyết thế nào. Trong hợp đồng cũng không lưu về vấn đề này trước khi ký vì đó là lần đầu tiên của mình.
Cũng may mắn vì người làm việc cùng mình có tâm, anh ấy giúp mình giải quyết bằng cách xử lý lại số sách gia công lỗi kia. Nếu việc in ấn chỉ mất 15 ngày thì quá trình này mình hoàn thành đến vài tháng. Điều này khiến cho các độc giả có phần không hài lòng, còn mình thì tìm cách để giải thích cho họ hiểu.
Sau những bài học đầu đời, và nhiều lần làm sách cho khách hàng, mình đã dần có kinh nghiệm để tư vấn, đề quản trị rủi ro cho ai lựa chọn đồng hành cùng mình.
Nếu bạn tự mình đến liên hệ nhà in để in ấn, bạn nên lưu ý chi tiết này và làm việc cùng họ trong hợp đồng nhé. Tuy nhiên, nhà in thường sẽ chú ý đến những đơn vị có số lượng in lớn, những người nào mang về cho họ nhiều tiền mà bỏ qua các cá nhân đơn lẻ mới đặt in lần đầu. Bạn nên chuẩn bị tâm lý cho điều này và làm việc chặt chẽ với họ trước khi ra quyết định in ấn để tránh những thiệt hại không cần thiết khi nhận thành phẩm.
Sau khi in ấn xong, bạn gửi cho NXB 10 – 15 cuốn sách để họ nộp lưu chiểu và sau 10 đến 15 ngày họ sẽ gửi cho bạn một giấy phép phát hành. Sau khi có giấy này thì bạn sẽ được phép bán cuốn sách của mình trên toàn quốc ở nhiều kênh khác nhau như nhà sách, Tiki, Shopee…
Và thế là các công đoạn gần như đã hoàn thành, mình đã tự xuất bản thành công cuốn sách đầu tay.
Hành trình này để kể chi tiết ra thì có thể mình sẽ làm một cuốn Ebook hướng dẫn cụ thể hơn hoặc bạn có thể tìm kiếm thêm những bài viết về chủ đề xuất bản sách của mình tại các link bên dưới:
NÊN TỰ XUẤT BẢN SÁCH HAY BÁN BẢN QUYỀN SÁCH
TỰ XUẤT BẢN SÁCH CẦN LƯU Ý ĐIỀU GÌ
Mình hy vọng bài này hữu ích cho bạn và cũng mong bạn sẽ sớm có được cuốn sách đầu tay cho riêng mình.
Nếu cần một đơn vị tư vấn và hỗ trợ trọn gói hoặc một phần công đoạn tự xuất bản sách Đừng ngần ngại liên hệ mình hoặc DIMI Book nhé.
Đăng ký nhận bài viết mới nhất của Hạnh qua email nhé.
